The bottom-wear of the royalties
Record revealed in the royal law in regards the bottom-wear
ผ้าหนามขนุน (ชิโบริ)
ผ้าหนามขนุน เป็นผ้ามัดย้อมจากญี่ปุ่นและอินเดีย มีลายปมเหมือนหนามขนุน ใช้เป็นผ้าคาดเอวขุนนาง ทำโดยการนำผ้าแพรบาง ๆ ผ้าไหม หรือผ้าอื่น ๆ มามัดด้วยเชือกเส้นเล็ก
เครื่องเบญจรงค์
การทำเครื่องเบญจรงค์ถือได้ว่า เป็นงานด้านศิลปหัตถกรรมของไทยที่มีมาตั้งแต่สมัยโบราณ เครื่องถ้วยเบญจรงค์ของไทยในอดีตใช้การสั่งทำที่ประเทศจีนจีน แต่ลวดลายสีสันเป็นไทย ฝีมือเขียนของช่างไทย ฉะนั้นลักษณะของเครื่องถ้วยเบญจรงค์จึงมีความงามอย่างไทยยิ่งกว่าเครื่องถ้วยประเภทอื่น ๆ แม้แต่สังคโลกซึ่งเป็นของไทยเอง ก็ยังไม่แสดงเอกลักษณ์ไทยเท่ากับเครื่องถ้วยเบญจรงค์ จัดเป็นเครื่องถ้วยฝีมือชั้นสูง
เสื้อกาบคำ
“เสื้อกาบคำ” เป็นเครื่องแต่งกายในวาระพิเศษของกษัตริย์แห่งราชสำนักมัณฑะเลย์ นอกจากนี้ยังเป็นชุดที่จัดทำขึ้นเพื่อเป็นเครื่องยศแก่เจ้าฟ้า มหาเทวี เมืองเชียงตุงและไทยใหญ่ รวมถึงหัวเมืองประเทศราชและรัฐในปกครองทั้งหลาย ที่ได้ส่งเครื่องบรรณาการมาถวายเพื่อขอสวามิภักดิ์ ซึ่งการมอบ ชุดกาบคำ ให้ในลักษณะนี้นอกจากจะเป็นการเผยแผ่วัฒนธรรมการแต่งกายแล้ว ยังเป็นเหมือนการส่งมอบสัญลักษณ์ให้คนในปกครองได้ใช้ร่วมกัน
คลุมปัก เครื่องใช้ในราชสำนัก
คลุมปัก หรือ คลุมปิด หมายถึง วัตถุทำด้วยผ้า มีลักษณะเป็นรูปทรงกรวย มียอดแหลม ที่ปลายแหลมมีพู่ ทำด้วยผ้าปักสำหรับครอบปากพานที่เชิดเครื่องราชูปโภค อันเป็นเครื่องประกอบอิสริยยศ
การแต่งกายท่อนล่างของชาวสยาม
ในกฎมณเฑียรบาลที่ว่าด้วยเครื่องแต่งพระองค์ท่อนล่าง มีอยู่ประโยคหนึ่งที่ควรแก่การศึกษา ประโยคนั้นความว่า “ขนองกั้นเกนสนับเพลา” ภาษาในกฎมณเฑียรบาลนี้พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯ ตรัสว่าเป็นภาษาไทยข้างเหนือ คือภาษาเงี้ยวเป็นสำคัญ ดังนั้นจึงไม่แปลกอันใดในการที่จะอ่านไม่เข้าใจในปัจจุบัน เพราะถึงเป็นภาษาไทยเก่าก็ยังยากแล้ว ด้วยเหตุที่ท่านเขียนสั้นเขียนห้วน